In Bangladesh’s ongoing 2023 dengue epidemic season, the country has been witnessing the deadliest outbreak of dengue fever ever since the first outbreak in Bangladesh in 2000. ADAB & the member organizations of ADAB are working extensively to fight against this dengue epidemic situation. They are raising awareness at the grassroots level using Miking, distribution of Leaflets, hanging Banners & Billboards.
ডেঙ্গু প্রতিরোধে সচেতনতামূলক পরামর্শ
আমরা সবাই জানি বর্তমানে সারাদেশজুড়ে বয়ে চলেছে ভয়াবহ ডেঙ্গুর প্রার্দূভাব। এই সংক্রামক ব্যাধির ভয়াবহতা থেকে রক্ষা পেতে আসুন আমরা আমাদের ঘরবাড়ী, উঠান ও আশেপাশের এলাকা পরিস্কার রাখি ও জমে থাকা পানি নিয়মিত পরিস্কার করি।
মনে রাখতে হবে, ডেঙ্গু একটি এডিস মশাবাহিত ভাইরাসজনিত রোগ। এডিস মশার কামড়ের পর শরীরে ভাইরাস সংক্রমণের তিন থেকে ছয় দিনের মধ্যে সাধারণত ডেঙ্গু জ্বর উপসর্গগুলো দেখা যায়। তবে বর্তমানে উপসর্গ ছাড়াই ডেঙ্গু হচ্ছে এবং মৃত্যুর মত ঘটনা ঘটছে।
ডেঙ্গু প্রতিরোধে করণীয়:
- জানালায় মশা নিরোধক নেট ও পর্দা করতে হবে
- মশা নিরোধক স্প্রে বা কয়েল ব্যবহার করতে হবে।
- বিশেষ করে দিনের বেলায় মশার কামড় থেকে নিজেকে সুরক্ষিত রাখতে হবে ও দিনে ঘুমানোর সময়ও মশারি ব্যবহার করতে হবে।
- পরিত্যক্ত টায়ার, পাত্র, ডাবের খোসা ও ফুলের টবসহ বাসার বিভিন্ন স্থানে জমে থাকা পানি নিয়মিত পরিস্কার করতে হবে।
- এডিস মশা পরিস্কার পানিতে ডিম পাড়ে, তাই নির্মানাধীন ভবনে বিভিন্ন পাত্রে জমে থাকা পানি নিয়মিত পরিস্কার করতে হবে।
- পানি জমা রোধ করতে, অব্যবহৃত পানির পাত্র উল্টা করে রাখতে হবে ।
ডেঙ্গুর লক্ষণসমূহ:
- তীব্র জ্বর ও মাথা ব্যথা;
- তীব্র পেটে ব্যথা;
- অবিরাম বমি করা;
- শরীরে ফুসকুড়ি ওঠা;
- চোখের পিছনে ব্যথা;
- মাংসপেশি ও জয়েন্টে ব্যথা;
- মেরুদন্ড ও কোমরে ব্যথা হওয়া;
- ডায়রিয়া;
- দ্রুত শ্বাস-প্রশ্বাস;
- নাক ও মুখ দিয়ে রক্তপাত;
- ক্লান্তি ও অস্থিরতা;
- বমি বা মলে রক্ত আসা;
- কালো পায়খানা;
- খুব তৃষ্ণার্ত ও দুর্বল বোধ করা;
- ত্বক ফ্যাকাশে ও হাত-পা ঠান্ডা হয়ে যাওয়া;
ডেঙ্গু হলে করণীয়:
- জ্বর হলে, সাধারন বা সিজনাল জ্বর ভেবে সময় নষ্ট করা যাবে না।
- জ্বর হলে, দ্রুত রক্ত পরীক্ষা করে ডেঙ্গু কিনা নিশ্চিত হতে হবে।
- জ্বর প্যারাসিটামল ব্যতীত অন্য যেকোন ব্যথানাশক বা এন্টিবায়োটিক ঔষধ খাওয়া যাবে না।
- জ্বর বেশী হলে এক মুহুর্ত দেরি না করে নিকটস্থ হাসপাতালে গিয়ে চিকিৎসকের পরামর্শ গ্রহন করতে হবে।
- ডেঙ্গু রোগীকে পরিপূর্ণ বিশ্রাম নিতে হবে এবং বেশি বেশি তরল খাবার খেতে হবে।
- ডেঙ্গু ভাল হওয়ার পরও বিভিন্ন শারীরিক জটিলতা দেখা দিতে পারে। সে ক্ষেত্রে চিকিৎসকের পরামর্শ অনুযায়ী ব্যবস্থা নিতে হবে।
এডাব
(এসোসিয়েশন অব ডেভেলপমেন্ট এজেন্সিজ ইন বাংলাদেশ)
Dengue Response of ADAB in july 2023: (phase 1)
| SL | Name of Dist. | City Corp. | Sadar | Upzila | Total | Miking Areas |
| 1 | Dhaka Mohanogor | 7 | 0 | 0 | 7 | |
| 2 | Narayangonj | 0 | 1 | 0 | 1 | |
| 3 | Savar | 0 | 1 | 0 | 1 | |
| 4 | Netrokona | 0 | 1 | 0 | 1 | |
| 5 | Mymensingha | 1 | 1 | 0 | 2 | |
| 6 | Shariatpur | 0 | 1 | 0 | 1 | |
| 7 | Jamalpur | 0 | 1 | 0 | 1 | |
| 8 | Munshigonj | 0 | 1 | 0 | 1 | |
| 9 | Gazipur | 0 | 1 | 0 | 1 | |
| 10 | Manikgonj | 0 | 1 | 0 | 1 | |
| 11 | Sherpur | 0 | 1 | 0 | 1 | |
| 12 | Karanigonj | 0 | 1 | 0 | 1 | |
| 13 | Tangail | 0 | 1 | 0 | 1 | |
| A. | Total | 8 | 12 | 0 | 20 | |
| 1 | Rajbari | 0 | 1 | 0 | 1 | |
| 2 | Barishal | 2 | 0 | 0 | 2 | |
| 3 | Pirojpur | 0 | 1 | 0 | 1 | |
| 4 | Faridpur | 0 | 1 | 0 | 1 | |
| 5 | Barguna | 0 | 1 | 0 | 1 | |
| 6 | Gopalgonj | 0 | 1 | 0 | 1 | |
| 7 | Jhalokhati | 0 | 1 | 0 | 1 | |
| 8 | Madripur | 0 | 1 | 0 | 1 | |
| 9 | Bola | 0 | 1 | 0 | 1 | |
| 10 | Patuakhali | 0 | 1 | 0 | 1 | |
| B. | Total | 2 | 9 | 0 | 11 | |
| 1 | Panchagor | 0 | 1 | 0 | 1 | |
| 2 | Thakurgoan | 0 | 1 | 0 | 1 | |
| 3 | Nilphmari | 0 | 1 | 0 | 1 | |
| 4 | Dinajpur | 0 | 1 | 0 | 1 | |
| 5 | Rangpur | 1 | 0 | 0 | 1 | |
| 6 | Gaibanda | 0 | 1 | 0 | 1 | |
| 7 | Lalmonirhat | 0 | 1 | 0 | 1 | |
| 8 | Kurigram | 0 | 1 | 0 | 1 | |
| C. | Total | 1 | 7 | 0 | 8 | |
| 1 | Rajshahi | 1 | 0 | 0 | 1 | |
| 2 | Chapinawbgonj | 0 | 1 | 0 | 1 | |
| 3 | Nator | 0 | 1 | 0 | 1 | |
| 4 | Joypurhat | 0 | 1 | 0 | 1 | |
| 5 | Pabna | 0 | 1 | 0 | 1 | |
| 6 | Noagoan | 0 | 1 | 0 | 1 | |
| 7 | Bogura | 0 | 1 | 0 | 1 | |
| 8 | Sirajgonj | 0 | 1 | 0 | 1 | |
| D. | Total | 1 | 7 | 0 | 8 | |
| 1 | Cumilla | 1 | 0 | 0 | 1 | |
| 2 | Laximipur | 0 | 1 | 0 | 1 | |
| 3 | Chadpur | 0 | 1 | 0 | 1 | |
| 4 | Feni | 0 | 1 | 0 | 1 | |
| 5 | Ctg. | 1 | 0 | 0 | 1 | |
| 6 | Coxsbzar | 0 | 1 | 0 | 1 | |
| 7 | Noakhali | 0 | 1 | 0 | 1 | |
| E. | Total | 2 | 5 | 0 | 7 | |
| 1 | Sunamgonj | 0 | 1 | 0 | 1 | |
| 2 | Narsingdi | 0 | 1 | 0 | 1 | |
| 3 | Kishoregonj | 0 | 1 | 0 | 1 | |
| 4 | Moulovibazar | 0 | 1 | 0 | 1 | |
| 5 | Sylhet | 1 | 0 | 0 | 1 | |
| 6 | B-baria | 0 | 1 | 0 | 1 | |
| 7 | Hobigonj | 0 | 1 | 0 | 1 | |
| F. | Total | 1 | 6 | 0 | 7 | |
| 1 | Narial | 0 | 1 | 0 | 1 | |
| 2 | Magura | 0 | 1 | 0 | 1 | |
| 3 | Meherpur | 0 | 1 | 0 | 1 | |
| 4 | Jessore | 0 | 1 | 0 | 1 | |
| 5 | Khulna | 1 | 0 | 0 | 1 | |
| 6 | Jhenaidha | 0 | 1 | 0 | 1 | |
| 7 | Kustia | 0 | 1 | 0 | 1 | |
| 8 | Bagerhat | 0 | 1 | 0 | 1 | |
| 9 | Chudanga | 0 | 1 | 0 | 1 | |
| 10 | Satkhira | 0 | 1 | 0 | 1 | |
| G. | Total | 1 | 9 | 0 | 10 | |
| Grand Total | 16 | 55 | 0 | 71 |
Dengue Response of ADAB in August 2023: (phase 2)
| SL | Name of Dist. | City Corp. | Sadar | Upzila | Total | Miking Areas |
| 1 | Dhaka Mohanogor | 20 | 0 | 0 | 20 | |
| 2 | Narayangonj | 4 | 0 | 4 | 8 | |
| 3 | Savar | 0 | 1 | 0 | 1 | |
| 4 | Netrokona | 0 | 1 | 3 | 4 | |
| 5 | Mymensingha | 5 | 0 | 7 | 12 | |
| 6 | Shariatpur | 0 | 1 | 3 | 4 | |
| 7 | Jamalpur | 0 | 1 | 4 | 5 | |
| 8 | Munshigonj | 0 | 1 | 2 | 3 | (Sirajdi+ Srinagor) |
| 9 | Gazipur | 4 | 0 | 3 | 7 | |
| 10 | Manikgonj | 0 | 1 | 3 | 4 | Saturia& Singair |
| 11 | Sherpur | 0 | 1 | 2 | 3 | |
| 12 | Karanigonj | 1 | 1 | |||
| 13 | Tangail | 1 | 5 | 6 | ||
| A. | Total | 33 | 9 | 36 | 78 | |
| 1 | Rajbari | 1 | 2 | 3 | ||
| 2 | Barishal | 2 | 5 | 7 | ||
| 3 | Pirojpur | 1 | 2 | 3 | ||
| 4 | Faridpur | 1 | 4 | 5 | ||
| 5 | Barguna | 1 | 2 | 3 | ||
| 6 | Gopalgonj | 1 | 2 | 3 | ||
| 7 | Jhalokhati | 1 | 2 | 3 | ||
| 8 | Madripur | 1 | 2 | 3 | ||
| 9 | Bola | 1 | 2 | 3 | ||
| 10 | Patuakhali | 1 | 3 | 4 | ||
| B. | Total | 2 | 9 | 26 | 37 | |
| 1 | Panchagor | 1 | 2 | 3 | ||
| 2 | Thakurgoan | 1 | 2 | 3 | ||
| 3 | Nilphmari | 1 | 2 | 3 | ||
| 4 | Dinajpur | 1 | 3 | 4 | ||
| 5 | Rangpur | 4 | 3 | 7 | ||
| 6 | Gaibanda | 1 | 4 | 5 | ||
| 7 | Lalmonirhat | 1 | 2 | 3 | ||
| 8 | Kurigram | 1 | 2 | 3 | ||
| C. | Total | 4 | 7 | 20 | 31 | |
| 1 | Rajshahi | 2 | 5 | 7 | ||
| 2 | Chapinawbgonj | 1 | 4 | 5 | ||
| 3 | Nator | 1 | 4 | 5 | ||
| 4 | Joypurhat | 1 | 2 | 3 | ||
| 5 | Pabna | 1 | 5 | 6 | ||
| 6 | Noagoan | 0 | 0 | |||
| 7 | Bogura | 1 | 4 | 5 | ||
| 8 | Sirajgonj | 1 | 2 | 3 | ||
| D. | Total | 2 | 6 | 26 | 34 | |
| 1 | Cumilla | 3 | 9 | 12 | ||
| 2 | Laximipur | 1 | 2 | 3 | ||
| 3 | Chadpur | 1 | 2 | 3 | ||
| 4 | Feni | 1 | 2 | 3 | ||
| 5 | Ctg. | 15 | 15 | |||
| 6 | Coxsbzar | 1 | 3 | 4 | ||
| 7 | Noakhali | 1 | 2 | 3 | ||
| E. | Total | 18 | 5 | 20 | 43 | |
| 1 | Sunamgonj | 1 | 2 | 3 | ||
| 2 | Narsingdi | 1 | 2 | 3 | ||
| 3 | Kishoregonj | 1 | 4 | 5 | ||
| 4 | Moulovibazar | 1 | 2 | 3 | ||
| 5 | Sylhet | 2 | 4 | 6 | ||
| 6 | B-baria | 1 | 2 | 3 | ||
| 7 | Hobigonj | 1 | 2 | 3 | ||
| F. | Total | 2 | 6 | 18 | 26 | |
| 1 | Narial | 1 | 2 | 3 | ||
| 2 | Magura | 1 | 3 | 4 | ||
| 3 | Meherpur | 1 | 2 | 3 | ||
| 4 | Jessore | 1 | 2 | 3 | ||
| 5 | Khulna | 1 | 5 | 6 | ||
| 6 | Jhenaidha | 1 | 3 | 4 | ||
| 7 | Kustia | 1 | 2 | 3 | ||
| 8 | Bagerhat | 1 | 2 | 3 | ||
| 9 | Chudanga | 1 | 3 | 4 | ||
| 10 | Satkhira | 1 | 2 | 3 | ||
| G. | Total | 1 | 9 | 26 | 36 | |
| Grand Total | 62 | 51 | 172 | 285 |